Child grooming dzieci to proces uwodzenia dzieci w internecie, który polega na manipulacji psychologicznej – jej celem jest wykorzystanie seksualne dziecka online lub w trakcie spotkania na żywo, do którego sprawca może przygotowywać i namawiać dziecko nawet miesiącami.

Sextortion to internetowe przestępstwo polegające na szantażu upublicznieniem intymnych zdjęć lub filmików w celu osiągnięcia korzyści finansowej. Szantażysta żąda okupu w postaci pieniędzy lub przesłania kolejnych materiałów pornograficznych.

Jak wesprzeć dziecko, gdy stało się ofiarą przestępstwa w internecie?

Magda MroziewiczPsycholog szkolny, Konsultantka Telefonu i czatu zaufania dla dzieci i młodzieży 800119119.pl

Co przeżywa teraz twoje dziecko

Przemoc seksualna, bez względu na wiek, jest bardzo trudnym doświadczeniem. Różnica w przeżyciach dorosłego i dziecka polega na tym, że dziecku bardziej zależy na opinii innych ludzi. Dziecko w różnych okresach dojrzewania cały czas uczy się funkcjonowania w społeczeństwie, szuka tam swojego miejsca i ma dużą potrzebę bycia przez to społeczeństwo akceptowanym.

W związku z tym dziecko odczuwa duży strach, jak ta sytuacja wpłynie na jego relacje w rodzinie, w klasie i szkole. Boi się tego, jak zostanie odebrane i co inni o nim pomyślą. Rozważa różne scenariusze, np. zastanawia się, czy zostanie odrzucone przez rodzinę i przyjaciół. Za tym strachem ukrywa się też poczucie winy - to bardzo ważne, by podkreślić, że nie jest to wina dziecka. Dziecko jest ofiarą manipulacji, nawet jeśli pozornie “z własnej woli” samo podjęło kontakt z child groomerem lub zrobiło i przesłało zdjęcia do szantażysty. Z perspektywy dziecka tak też to wygląda, pojawiają się u niego myśli “to moja wina, gdybym nie wysłał(-a) tych zdjęć, to nic by się nie stało”. Następstwem poczucia winy jest złość na siebie “po co ja to zrobiłem/zrobiłam!”.

Dziecko, które doświadczyło przemocy seksualnej, czuje duży ciężar pełen emocji, myśli i zmartwień o przyszłość, dlatego część dzieci nie decyduje się na powiedzenie o tym komukolwiek. Strach i wstyd są zbyt duże, aby móc się z nimi zmierzyć. Kiedy dziecko nie otrzyma odpowiedniego wsparcia jego emocje się kumulują, szuka więc pomocy na własną rękę.

Skumulowane emocje mogą powodować:
- zaburzenia odżywiania,
- bóle różnych części ciała np. brzucha, głowy,
- autoagresywne zachowania np. samookaleczenie,
- problemy z koncentracją,
- chęć odizolowania się,
- cofanie się do poprzednich etapów rozwoju.

- obniżone samopoczucie,
- podwyższony poziom lęku,
- depresję,
- zaburzenia nastroju, wybuchy złości, rozdrażnienie,
- zaburzenia snu,

Długotrwałymi konsekwencjami doznania przemocy seksualnej są uzależnienia, zaburzenia osobowości, myśli samobójcze, samouszkodzenia, zachowania seksualne nieadekwatne do wieku, trudność w nawiązywaniu relacji i zaufaniu drugiemu człowiekowi.

Jak rozmawiać z dzieckiem, które doświadczyło przemocy seksualnej w sieci

Julia NormanPsychoterapeutka, interwentka kryzysowa

Spokojna, nieoceniająca rozmowa

Znajdź odpowiedni moment i miejsce

Wybierz spokojny czas, w którym oboje z dzieckiem nie jesteście zmęczeni, nie spieszycie się nigdzie oraz miejsce, w którym dziecko będzie mogło czuć się komfortowo.
Pamiętaj, aby przed rozmową zadbać również o siebie, po to, aby dodatkowo nie obarczać dziecka swoim lękiem, czy złością.

Unikaj moralizowania i osądzania

Zadawaj dziecku pytania bez sugerowania jego winy, bez moralizowania. Daj dziecku przestrzeń do wypowiedzenia swoich myśli i uczuć. Ograniczaj wypowiedzi na temat tego, co Ty sądzisz o zaistniałej sytuacji, staraj się natomiast pytać o emocje i samopoczucie dziecka.

Zapewnij poczucie bezpieczeństwa

Dzieci potrzebują wiedzieć, że pomimo tego, iż znalazły się w trudnej sytuacji, to przy rodzicu / opiekunie nadal są bezpieczne i otoczone wsparciem. Możesz powiedzieć: „Rozumiem, że to może być dla ciebie trudne, ale jestem tutaj i poradzimy sobie z tym razem.”

Okaż cierpliwość i zrozumienie

Nie wywieraj presji na dziecko, aby szybko odpowiedziało na Twoje pytania lub natychmiast pokazało Ci treści na swoim telefonie bądź komputerze. Pamiętaj, że Twoje dziecko prawdopodobnie przeżywa teraz silny lęk, wstyd lub poczucie winy.

Pamiętaj, że najważniejsze w takich rozmowach jest zrozumienie i troska o to, aby dziecko poczuło, że niezależnie od tego, co się wydarzyło, jesteś po jego stronie.

ZGŁOSZENIE PRZESTĘPSTWA

Zaoferuj dziecku pomoc w zgłoszeniu przestępstwa i wsparcie specjalisty zdrowia psychicznego

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

Jesteś rodzicem lub opiekunem prawnym dziecka i dowiedziałaś lub dowiedziałeś się o tym, że Twoje dziecko zostało skrzywdzone. Pamiętaj, by nie obwiniać dziecka - tak samo, jak wtedy, gdy nasz dom zostanie okradziony, winę ponosi wyłącznie sprawca włamania, tak i tutaj ofiara nigdy nie jest winna. Twoje dziecko zostało poddane manipulacji i oszukane. Zapewnij mu wsparcie, ale zajmij się też zgłoszeniem przestępstwa.

Najprościej jest udać się z dzieckiem na najbliższy komisariat Policji i razem z nim złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Oferując dziecku w ten sposób realną pomoc, dajesz mu troskę i oparcie, walczysz o sprawiedliwość dla niego, ale podejmujesz też ważny krok w zapewnianiu bezpieczeństwa innym dzieciom.

By ułatwić Wam złożenie zawiadomienia, przygotowaliśmy listę informacji, które dobrze jest zebrać:

Dane dziecka - ofiary przestępstwa

  • imię i nazwisko

  • data urodzenia

  • adres zamieszkania

Dane sprawcy przestępstwa
Tych danych prawdopodobnie nie będziecie znać, ponieważ sprawcy ukrywają się za fałszywymi profilami w sieci. To nie ma znaczenia, Policja najprawdopodobniej będzie w stanie ustalić tożsamość sprawcy, jeśli przekażecie poniższe informacje:

  • imię, nazwisko, wiek, adres zamieszkania sprawcy, choćby miejscowość, numer telefonu - jeśli je znacie

Dane dot. samego przestępstwa

  • czas - poinformujcie Policję, od kiedy sprawca kontaktował się z dzieckiem, jak długo to trwało

  • miejsce - jeśli sprawca child groomingu spotkał się z dzieckiem, przekażcie Policji, gdzie do tego doszło, a jeśli kontakt z groomerem bądź szantażystą odbywał się tylko przez internet, miejscem popełnienia przestępstwa będzie adres zamieszkania dziecka - w razie wątpliwości Policja zada Wam dodatkowe pytania

  • opis przestępstwa - opiszcie, co się stało (dobrze jest wiedzieć, co jest złamaniem prawa i wobec kogo, bardzo prosto wyjaśniamy to tutaj: Child grooming w polskim prawie karnym oraz Sextortion w polskim prawie karnym)

Wsparcie psychologiczne

Ogrom trudnych emocji, które pojawiają się u ofiar przestępstw, a szczególnie u dzieci dotkniętych przemocą seksualną, sprawia, że zaleca się skorzystanie w tym czasie ze wsparcia psychologicznego.

Pomóż dziecku, umawiając dla niego wizytę

Sprawdź dostępność w Twojej miejscowości na NFZ, tutaj wybierz swój region oraz Centrum Zdrowia Psychicznego (CZP).

Pamiętaj, że dostęp do pomocy psychologicznej zapewniany jest w ramach NFZ, jednak w wypadku, gdy samopoczucie dziecka jest bardzo złe, możesz rozważyć również wizytę prywatną u psychologa bądź psychiatry. Jeśli brakuje specjalistów w Waszej okolicy, konsultacja psychologiczna bądź psychoterapia online również będą dobrym wyborem.

Jak pomóc dziecku, które cierpi tak mocno, że nie chce żyć, ma myśli samobójcze lub objawy świadczące o depresji

Natychmiast umów dziecko na konsultację psychiatryczną. Jeśli życie Twojego dziecka może być w tym momencie zagrożone, zadzwoń na nr alarmowy 112 lub zawieź dziecko na SOR psychiatryczny.

Jak chronić dzieci i nastolatków przed zagrożeniami w sieci

Julia NormanPsychoterapeutka, interwentka kryzysowa

Wspierająca relacja rodzic-dziecko jako czynnik budujący umiejętność radzenia sobie dziecka z zagrożeniami

Budowanie dobrej relacji z dzieckiem to proces, który wymaga cierpliwości oraz zaangażowania, lecz dzieci, które wykształcą bezpieczną więź z opiekunami, są szczęśliwsze, mają wyższe poczucie własnej wartości i lepiej radzą sobie z trudnościami.

Oto kilka ważnych zasad, które mogą pomóc w stworzeniu mocnej, zdrowej więzi z dzieckiem:

Zwróć uwagę na jakość spędzanego czasu

To nie ilość, ale jakość spędzanego wspólnie czasu ma największe znaczenie. W czasie wspólnych chwil staraj się poświęcić dziecku pełną uwagę – odłóż telefon, wyłącz telewizor i skup się na byciu razem.

Okazuj zainteresowanie

Dzieci potrzebują czuć, że ich myśli, uczucia i doświadczenia są dla Ciebie ważne. Staraj się stwarzać przestrzeń do rozmów, które pozwolą Ci głębiej poznać świat dziecka, interesuj się jego codziennością, wysłuchaj, kiedy opowiada o ulubionej grze lub bohaterze. Utrzymuj kontakt wzrokowy, zadawaj pytania i wykazuj prawdziwe zainteresowanie tym, co dziecko mówi.

Akceptuj dziecko z jego emocjami

Ważne, by dziecko czuło się bezpiecznie w wyrażaniu wszystkich swoich emocji. Ucz je, że wszystkie uczucia są naturalne, ale istotne jest, jak sobie z nimi radzimy. Uznaniem i nazwaniem jego uczuć, np. „Domyślam się, że jesteś smutny, bo…” zwiększysz szansę na zaufanie dziecka.

Nie bój się okazywać miłości

Regularne mów dziecku, że je kochasz i okazuj mu czułość. Dziecko powinno czuć, że jest kochane i akceptowane bez względu na sukcesy, porażki czy swoje zachowanie.

Szanuj autonomię dziecka

Dzieci potrzebują samodzielności i przestrzeni do uczenia się świata i podejmowania własnych decyzji. Wspieraj je, nie narzucając swojego zdania, ale jednocześnie oferuj mądre przewodnictwo. Daj dziecku możliwość wyboru tam, gdzie jest to możliwe i bezpieczne, bądź ciekawy jego preferencji i potrzeb.

Wyznaczaj granice z miłością

Dzieci potrzebują jasnych i spójnych granic, które dadzą im poczucie bezpieczeństwa. Ważne, by zasady były jasne i konsekwentnie egzekwowane, ale w sposób łagodny, bez krzyków i kar cielesnych. Gdy dziecko złamie zasady, zamiast karania, warto porozmawiać o tym, dlaczego jego zachowanie było niewłaściwe i jakie mogą być konsekwencje, ucząc je odpowiedzialności za swoje działania.

Dobra relacja z dzieckiem opiera się na zaufaniu, miłości, wzajemnym szacunku i zrozumieniu. Kluczowe jest, by być obecnym, słuchać i wspierać, a jednocześnie wyznaczać granice i uczyć odpowiedzialności. Relacja ta nie tylko wzmacnia więź rodzica z dzieckiem, ale również pomaga w budowaniu silnego, szczęśliwego człowieka, który czuje się pewny siebie i kochany.

POMOC DLA RODZICÓW

Jeśli Twoje dziecko doznało krzywdy, Ty również możesz potrzebować wsparcia. Twoje reakcje i zakres udzielonej pomocy mają wpływ na samopoczucie dziecka, a więc ważne jest, by Twoje emocje nie obciążały dodatkowo dziecka będącego ofiarą przestępstwa.

Zadbaj o siebie i skorzystaj z bezpłatnej pomocy, jeśli czujesz, że sytuacja, w której się znaleźliście, jest także dla Ciebie trudna.

Możesz umówić się do psychologa na NFZ, skorzystać ze wsparcia oferowanego przez Ośrodki Pomocy Społecznej oraz Ośrodki Interwencji Kryzysowej. Istnieje także kilka telefonów i czatów zaufania, gdzie możesz porozmawiać ze specjalistami w zakresie zdrowia psychicznego, interwencji kryzysowej lub przeciwdziałania przemocy:

Kampania społeczna wiemcorobic.pl zrealizowana przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci dzięki wsparciu Pepco

Patronat honorowy

Patronat medialny

Realizacja

Konrad Koguciuk

TOP